[1] - ریباس . (ع اِ) ریواس که بیخ آن را ریوند گویند. (از تحفه ٔ حکیم مؤمن
) (از اختیارات بدیعی ). ریواس و ریوند. (ناظم الاطباء). رستنی باشد خودروی و مردم
آن را خورند. طعم آن میخوش و بغایت نازک می شود و آن را ریواس هم می گویند. (از برهان
) (از انجمن آرا). رستنی است لطیف و سبزرنگ و با آبی ترش بشکل ساعد آدمی و برگش چون
پنجه ٔ بط و از آن شربت سازند و آن را ریواس و ریواج نیز گویند. (از آنندراج ) (از
غیاث اللغات ) (از فرهنگ جهانگیری ). گیاهی است که جدری و حصبه و وبا را نفع باشد و
معده را قوت دهد و اکتحال عصاره ٔ آن جهت قوه ٔ باصره مفید است . (از منتهی الارب
). رجوع به ریواس و ریوند و تحفه ٔ حکیم مؤمن و اختیارات بدیعی و مخزن الادویه و گیاه
شناسی گل گلاب ص 274 شود.
///////
ریواس . [ری ] (اِ) نام رستنی . ریباس
. (ناظم الاطباء). ریواج .ریباج . ریویج . ریباس . ریوا. ریونج . ریواص . ریویز. (یادداشت
مؤلف ). به معنی ریواج است که رستنی مشهور باشد. (برهان ) (از آنندراج ). گیاهی از
تیره ٔ ترشکها (هفت بندها) که گونه ٔ خوراکی ریوند چینی است . ساقه های هوایی و دم
برگهای آن محتوی مواد ذخیره ای و اسیدی است و بدین جهت مورد استفاده ٔ خوراکی قرار
می گیرد. ریباس . اشغرغ . اشطیاله . (فرهنگ فارسی معین )
///////
ریناتج. ریباس گویند و قوت وی مانند حماض اترج و
غوره است و بهترین وی فارسی بود با شاخهای دراز سطبر آبدار و طبیعت آن سرد و خشک است
در دوم و سیم حرارت بنشاند و مستی بازدارد و خمار را نافع بود و طاعون و وبا را و چون
عصاره آن در چشم کشند روشنایی بیفزاید و وی اسهال صفراوی و حصبه و جدری را سودمند بود
و بواسیر هم و غثیان ساکن کند و قوت دل و دماغ و احشا بدهد و معده و جگر و آب وی با
آرد جو بر جمره و نمله طلا کردن سود دهد و صاحب منهاج گوید مضر بود به سینه و قولنج
آورد و مصلح وی اترج مربا بود و صاحب تقویم گوید مجفف اعصاب بود و مقطع باه و مصلح
وی شراب عود یا انیسون بود و بدل وی خماض اترج است یا غوره
______________________________
صاحب مخزن الادویه می‌نویسد: بفارسی ریواس
و ریواج و جکری نیز نامند
لاتینRHEUM
RIBES انگلیسیRHUBARB
-RHAPONTIC فرانسهRHUBARBE DES MOINES -RHUBARBE GROSEILLE
اختیارات بدیعی
///////////
9. ابومنصور از دو گونه ریوند (rhubarb) یاد می کند: یکی چینی، ریوند
چینی ، (rīwand-i sīnī)
و دیگری برخاستــــــه از خراسان، و می‌افزاید اولی را بیشتر کار گیرند. 5 از اینرو
توان گفت بسا که گونه‌ای از ریوند (احتمالاً Rheum ribes)
بومی ایران بوده است. یاقوت گوید بهترین گونه
از خاک نیشابور خیزد. 6 به گفته بواسیه،7 Rheum ribes
در نزدیکی وان و آغریداغ، آرارات (Agerowdagh)
در ارمنستان، کوه جودی (Pir Omar Gudrun)
در کردستان[ شرق دجله، نزدیک کرکوک و سلیمانیه] ، کوه دنا در خاور ایران، نزدیک تخت‌جمشید،
در استان آذربایجان در شمال ایران و در کوههای بلوچستان می‌روید. "ریواس"
نام فراگیر ایرانی دارد: در پارسی میانه rēwās
، در پارسی امـــــروزی rēwās
، ریوند، rēwand و rīwand
(که واژه ارمنی erevant از آن می‌آید)، در کردی rīwās ،
rībās ؛ در بلوچی
ravaš ؛ در افغانی
rawaš . این واژه پارسی به همین صورت وارد زبانهای عربی
و ترکی و به صورت reven'
وارد زبان روسی و به صورت reved به زبان صربی در آمده است. گمان می‌رود
که واژه یونانی (از *rewon) و از واژه ایرانی مشتق شده‌اند و به احتمال زیاد
ایران فراهم کننده ریوندی بوده که مردمان باستان می‌شناختند. دو نام یونانی نخست در نوشته دیوسکوریدس2 آمده. وی می‌گوید این گیاه در سرزمین های فراسوی بُسفُر می‌روید و ازیراست که آن را rha ponticum یا rha barbarum نامیدند (rhubarb انگلیسی، ruibarbo اسپانیایی،
rabarbaro ایتالیایی
و rhubarbe فرانسوی) ـ که موردی است جالب، مشابه نامگذاری گیاهانِ هو نزد چینیان. آمیانوس
مارسلینوس،3 در سده چهارم، گفته است این گیاه نام خود را از رودخانه را (Rah) (‛pã، در فنلاندی Rau، Rawa)
گرفته است چون در کرانه آن می‌روید. سخن از
ولگاست، اما این گیاه در آنجا نمی‌روید. نظر
آمیانوس آشکارا نادرست و تنها زاده هماوایی
نام گیاه و رودخانه است. پلینی4 ریشه‌ای بنام
rhacoma را بازنموده
که چون کوبیده شود برنگ شرابی زعفرانی فام
درمی‌آید و آن را از سرزمینهای آن سوی پونتوس می‌آوردند. روشن است که این دارو از گونه‌ای Rheum به دست می‌آید
که از دید من همان گونه ایرانی است. 5 چرا باید چون برخی از نویسندگان به این گمانه
زنی روی آریم که ریواسِ مردمان باستان از چین می‌آمده؛ زیرا برخلاف آنچه از این پیش
گمان می رفت چینی‌ها ریوند را از روزگاران بسیار دور نمی‌شناخته‌اند. دلیل این امر پیش از هر چیز نـــام مرکب ta hawan (" زردِ بزرگ") یا hwan lian (" زردِ خوب") است که تنها نشانه‌های باز نمودی‌اند، در حالی که برای کلیه
گیاهان کهن چین که براستی باستانی اند بن‌واژه ای تک‌هجایی هست . اینکه ادعا می‌شود
ریوند در Pen kin یا گیــــــــاهنامه
منتسب به فغفور افســــــــــانه‌ای شن ـ نون (Šen-nun)شمرده
شده است چیزی را اثبات نمی‌کند؛ آن کتاب یکسره ساختگی است و متنی که اکنون از آن در
دسترس است بازسازی گفته هائی است که در گیاهنامه‌ها
آمده، آکنده از افـــزوده ها و ناهمزمانی‌های تاریخی. روشن است چینی‌ها در دوره هان ریواس را می‌شناختند،
زیرا نام ta hwan روی یکی از
لوح های چوبی آن دوره که سِر استاین در ترکستان یافت و شاوان آنها را برگردانده آمده
است. 2
همچنان که از این پیش گفته شد، ابومنصور
نخستین نویسنده ایرانی است که از ریوند چینی
سخن می‌گوید. چند تازی نویس هم از وی پیروی کرده‌اند. پس برداشت منطقی این است که تازه در سده دهم ریوند جزو کالاهای صادراتی چین به باختر آسیا قرار گرفت. ادریسی در
سال 1154 ریوند را برخاسته از چین شمرده گوید در کوههای بوتینک (Buthink) (احتمالاً شمال خاور تبت)
می‌روید. 3 ابن سعید، که در سده سیزدهم می‌نوشت، از فراوانی ریوند در چین گوید. 4 ابن بیطار به تفصیل از rawend که آن را ریوند
ایرانی و چینی می‌داند5 و نیز ریباس، rībās سخن رانده
"که در سوریه و سرزمینهای شمالی فراوان
یافت می‌شود" و لوکلر آن را همان Rheum
ribes دانسته است. 6
مارکو گوید ریوند در تمام کوههای استان
سوکچور (Sukchur) (سو ـ چو در کان ـ سو) فراوان
روید و بازرگانان برای خرید بدان جا رفته به
سراسر گیتی می برند. 7 در جایی دیگر، ریوند فرآورده کوههای پیرامون شهر سوـ چو در کیان ـ سو نیز دانسته
شده،8 که یول می‌گوید به نظرِ پادارترین مراجع یکسره نادرست است. درست است که ریوند
هیچ‌گاه در این استان یا هر جای دیگر در مرکز چین دیده نشده است و در تاریخچه‌های چینی که منطقه رشد این
گیاه را به شن ـ سی، کان ـ سو، سه ـ چوان و تبت محدود کرده‌اند، هیچ اشاره‌ای به آن
نشده است. با این همه دور نیست که در روزگار
مارکو پولو تکاپوی پراکنده‌ای برای کشت ریوند
پیرامون سو ـ چو شده باشد. راهب اودوریک در سـخن
از استان کان‌سان (Kansan)
(کان ـ سو) گوید در آنجا چنان فراوان است که می‌توان یک بارِ الاغ آن را به بهای کمتر
از شش غرش* (groat)
خرید.
از نوشته های چینی چیز زیادی درباره صادرات
ـ داد و ستد این کالا بر نمی آید. تنها چائو ژو ـ کواست که از ریوند درشمار کالاهای
وارداتی سن ـ فو ـ تسی (San-fu-ts‛i)
(پالمبانگ) و مالابار نام می‌برد. 2 جستجو در کتابهای چینی بهر یافتن چیزی درباره این
موضوع که همسنگ اهمیتی باشد که در باختر بدان داده شده نیز تا کنون راه به جایی نبرده
است.
گارسیا دا اورتا (1562) یه این باور رسیده
بود که "تمامی ریوندی که از هرمز به هند
می‌آید نخست از راه سرزمین ازبک (Uzbeg)، که بخشی از تاتارستان است، از چین به هرمز می رود. گویند آن را از راه زمینی از چین می‌آورند، اما برخی گویند از همان
استان در شهری بنام چمرکندر (Čamarcander) (سمرقند) خیزد . 3 اما پست
است و با وزنی ناچیز. در ایران برای روان کردن
شکم به اسب دهند و همین کاربرد را در بیجاپور*
(Balagate) دیده ام. از دید من همانی است که در اروپا ravam truquino می‌نامیم،
نه از آنرو که فرآورده ترکیه است بلکه چون از آنجا می‌آید. " وی تأکید می‌کند
هیچ گونه ریواسی جز آنچه از چین می‌آید نیست و ریواسی که به ایران یا سرزمین ازبک می‌آید،
از آنجا به ونیز و اسپانیا می‌رود؛ بخشی از راه
اسکندریه و بیشتر آن از راه حلب و طرابلس
سوریه به ونیز می‌رود و تمامی این مسیرها جز آن بخش که از دریا می گذرد زمینی است؛4
اندکی از آن را گرد شده می‌برند، زیرا در سفر دریایی یک ماهه و بیش از یک سال سفر زمینی
ساییده می‌شود. 5 آن طور که از کتاب ابن بیطار برمی‌آید، دست کم از سده سیزدهم آنچه
تازیان "ریوند ترکان یا ایرانیان"
می‌دانستند، در واقع از چین می‌آمد. به همین شکل، بعدتر بود که در اروپا "ریوند
روسی، ترکی و چینی" را از هم متمایز کردند و این نامها تنها نمایانگر مسیرهای گوناگونی بود که این ماده دارویی
را از راه آن از چین به اروپا می بردند. کریستوبال آکوستا (Christoval Acosta) نیزاز تباه شدن ریوند در
سفر دریایی و زمینی به ایران، عربستان و اسکندریه یاد کرده است. 2
جان جرارد3 ریوند را کشیده درباره آن نوشته
است: "آن را از سرزمین صین (که مردم آن را چین می‌نامند) و شمال خاوری هند جای
دارد، و از آن بخش از هند که آن سوی رود گنگ واقع شده است می‌آورند و (برخلاف تصورنادرست
برخی) آن را به هیچ روی از ایالات Ex Scenitarum
در جنوب شبه جزیره عربستان و بسیار دور از چین واقع شده است نمی‌آورند"،
تا آخر. "بهترین گونه ریواس همانی است که تر و تازه از چین می‌آورند،" ،
تا آخر.
وات4 نامی پارسی ــ rēvande-hindi ]ریوند هندی[ ــ را برای
Rheum emodi ارائه کرده
است. شگفتا که در هندوستانی آن را Hindi-rēvand čīni
("ریوندِ چینیِ هند") و در بنگالی Bangala-revan
čīnī ("ریوندِ چینیِ بنگال")
می‌نامند و این نشان می‌دهد بیش از هر چیز فرآورده چینی در اندیشه مردم بوده و اینکه ریوند هیمالیا
تنها جایگزینی ثانوی بوده است. *
////////////
رئوم ریبز (نام علمی: Rheum ribes) نام یک گونه از سرده ریواس
است.
///////
الريباس أو راوند كشمشي (الاسم العلمي:Rheum ribes) هو نوع من النباتات يتبع
جنس الراوند من الفصيلة البطباطية[1] .
/////////
به ترکی آذری قزقات ریوندی:
Qarağat rəvəndi (lat. Rheum ribes) - rəvənd cinsinə aid bitki növü.
///////////
به ترکی استانبولی ایشگین/ایشکین:
Işgın[1][2][3][4][5][6][7] ya da Işkın[8][9] (Rheum ribes),
kuzukulağıgiller (Polygonaceae) familyasından 1000 – 4000 m yüksekliklerde
yetişen, mayıs-haziran aylarında sarımsı beyaz çiçek açan, 40–150 cm boyunda,
çok yıllık, otsu bir ravent türü[1]. Tanımlanmış 103 Rheum türünden biridir ve
nominat (autonym) seksiyonda (sect. Rheum) sınıflandırılır[10]. Güneybatı Asya'nın
ılıman ve subtropikal bölgelerinde (Türkiye, Suriye, İsrail, Filistin, Ürdün,
Lübnan, Ermenistan, Azerbaycan, Irak, İran, Afganistan ve Pakistan) yayılım
gösterir ve Türkiye'de yabani olarak yetişen tek ravent (Rheum) türüdür. Cinsin
diğer türleriyle serbestçe melezlenebilen ışgının çiçekleri hermafrodittir ve
tozlaşması rüzgâr tarafından yapılır[11]. Tıbbi bitkilerden olup farmakolojik
araştırmalarda çok sık kullanılır.
Salkım biçimli çiçek durumunu (inflorescence) taşıyan genç sürgünler
(sap) yetiştiği yörelerde taze olarak tüketilir. Kivi tadında mayhoş lezzetli
sevilen bir sebze olsa da Türkiye'de halk arasında «meyve» olarak da
nitelendirilerek muz ve kivi ile kıyaslanıp «Doğu'nun muzu» ya da «kivisi»
biçiminde lanse edilir[12]. Yüksek yaylalarda karların erimeye başladığı
mevsimde fil kulağı biçimli geniş kaba yaprakların arasından yükselen gövde
(çiçek durumu sapı) köylülerce dibinden kesilerek dağlardan şehirlere getirilir
ve «ışgıncı» ya da «ışkıncı» denen satıcılar tarafından demet demet pazarda
satılır.
//////////
به زازاکی*
Rıbês (be Latinki: Rheum ribes) yew reweko ke aşmanê gulan u hezirani de
vılık dano u heta 100-150cm beno gırd. Rıbês kal weriyeno.
* زازاکی، کردکی، کرمانجکی،
دیملی، زازا یا زازایی (به زازاکی: Dımılki،
Kırdki، Kırmancki،
Zazak) یکی از زبانهای ایرانی
شاخهٔ شمال‌غربی و از زبانهای کناره دریای خزر[۱] است که در شرق آناتولی (ترکیه) صحبت
می‌شود. شمار زازا-زبانان را تا حدود ۲ میلیون نفر حدس می‌زنند.
زازاکی همانندی‌های نزدیکی با زبان اورامانی
و گویش باجلانی دارد و به این خاطر، زبان‌شناسان این سه گویش را درون خانواده‌ای به
نام زازا-گورانی قرار می‌دهند و زازا-گورانی را شاخهای جداگانه از دستهٔ زبانهای
ایرانی شمال غربی به‌شمار می‌آورند.
////////////////
Rheum ribes, the Syrian rhubarb or currant-fruited rhubarb,[1]
rhubarb-currant,[2] warted-leaved rhubarb,[3] warty-leaved rhubarb,[4] rhubarb
of Babilonia[5] is an edible wild rhubarb species in the genus Rheum. It grows
between 1000 and 4000 m on dunite rocks, among stones and slopes, and is
distributed in the temperate and subtropical regions of the world, chiefly in
Western Asia (Turkey, Syria, Lebanon, Iraq, Iran, Azerbaijan, Armenia) to
Afghanistan and Pakistan. The Syrian rhubarb a partially commercial vegetable
collected from the nature in Eastern and Southern Anatolia, Northern Iraq and
partly Northwestern Iran in early spring. Rheum ribes is considered as a
valuable medicinal species in herbal medicine.
The epithet of species name is derived from the Arabic word rībās (ريباس), referring to the Syrian rhubarb.[6] The Syrian
rhubarb is so called probably from the resemblance of its panicle of fruit to
bunches of currants, is particularly ornamental by reason of its leaves as well
as flowers and fruit.
The Syrian rhubarb as "ornamental rhubarb" in horticulture
with Rheum officinale.
Contents [show]
Description[edit]
The Syrian rhubarb is a dichotomously branched perennial stout herb, up
to 1 m tall. Has thick perennial rhizomes, annual large bean-like reddish-green
leaves with stalks, edible flower stalks, yellowish small paniculated flowers,
three-sided ovate-oblong nut and broad red winged dull brown seeds.[7] Stem
solid, warty, leafy below, leafless above. Irano-Turanian Region or Iran-Turan
Plant Geography Region element.[8]
Cooking[edit]
The edible part of the plant is the stem, which is eaten raw or cooked
(ekşili ışgın[9] and ışkınlı yumurta [lit. 'eggs with wild rhubarb, Rheum
ribes'] in Elâzığ, Turkey; khoresh rivas [خورش
ریواس] or "Persian rhubarb stew" in Iran) by the local people
of Turkey, Syria, Iraq, Iran, Afghanistan, Pakistan.[10] The leaves and petiole
are often eaten raw as salad, sometimes sold in the local markets of Northern
Balochistan.[11]
Traditional and current medicinal uses[edit]
Rheum ribes is the source of one of the most important crude drugs in
West Asiatic regions. These plant vitamins A, B, C are seen in abundance.
Syrian rhubarb root (Rhizoma Rhei ribi) is used traditionally to treat
diabetes, hemorrhoids, ulcers, and diarrhea.[12] The plant is also used as a
digestive and appetizer in Bitlis, Turkey.[13] Traditional herbal medicine stem
and root dry plant for the treatment of anemia, anorexia, weakness, anxiety,
depression and diabetes.[14] Traditionally Rheum ribes has been used in Iran as
sedative and mood enhancer.
The anthraquinones chrysophanol, parietin and emodin, the flavonoids
quercetin, fisetin, quercetin 3-0-rhamnoside, quercetin 3-0-galactoside and
quercetin 3-0-rutinoside were isolated from the shoots of Syrian rhubarb.[15]
Local names[edit]
Arabic: rībās [16] (ريباس)
or rāvandu'r-rībāṣ[17] (راوند
الريباص ) (lit. "rībās rhubarb)
Hebrew ribes hermoni[18] (ריבס חרמוני) (lit.
"rhubarb of Mount Hermon)
Zazaki rıbês
Kurdish ribêz, rêvaz, rêvas, rêwas, rêwaz
Persian rīvās (ريواس)
Syriac yaġmīṣā[19][20] (ܝܓܡܝܨܐ)
Turkish ışgın.[21] From Middle Turkic Divânu Lügati't-Türk by Mahmud
al-Kashgari: ışgun[22] (اِشْغُنْ)
Azerbaijani qarağat rəvəndi (lit. "currant rhubarb")
Armenian xanjil haġarǰi (Խանձիլ հաղարջի) or Turkish loanword išxun (իշխուն)
Dari (Afghan Persian) čukri[23] (چکری)
Insects[edit]
Rheum ribes is main food plant of a hairstreak butterfly (Rhubarb
Hairstreak Callophrys mystaphia; Turkish name: ışgınzümrütü [lit. 'Rhubarb
Emerald']) in Iğdır, Van, Hakkâri, Kars, and Siirt provinces in eastern
Turkey,.[24][25]
Rheum ribes leaves is food plant of Xylena exsoleta moth in Van
Province, Turkey.[26]
References[edit]
Jump up ^ Australian New Crops
Jump up ^ The medical formulary of al-Samarqandī and the relation of
early Arabic simples to those found in the indigenous medicine of the Near East
and India, Najīb al-Dīn Muḥammad ibn 'Alī al-Samarqandī, Martin Levey, Noury
Al-Khaledy, Univ. of Pennsylvania Press, 1967
Jump up ^ Encyclopædia Londinensis (1827)
Jump up ^ RHS Horticultural Database
Jump up ^ The Book of Duarte Barbosa by Mansel Longworth Dames,
1918-1921, London
Jump up ^ Flora Hibernica (1836) (Name, Ribes, a word applied by the
Arabic Physicians to a species of Rhubarb, Rheum Ribes.)
Jump up ^ Önder Türkmen, Mustafa Çirka and Suat Şensoy (2005), Initial
Evaluation of a New Edible Wild Rhubarb Species (Rheum ribes L.) with a Modified
Weighted Scaling Index Method, Pakistan Journal of Biological Sciences 8 (5):
763-765, 2005
Jump up ^ Van Herbaryumu
Jump up ^ Elazığ Cuisine
Jump up ^ Seval Andıç, Yusuf Tunçtürk, Elvan Ocak and Senol Köse (2009),
Some Chemical Characteristics of Edible Wild Rhubarb Species (Rheum Ribes L.),
Research Journal of Agriculture and Biological Sciences, 5(6): 973-977, 2009
Jump up ^ Flora of Pakistan
Jump up ^ Aladdin M. Naqishbandi, Knud Josefsen, Mikael Egebjerg
Pedersen, Anna K. Jäger. Hypoglycemic activity of Iraqi Rheum ribes root
extract. Pharmaceutical Biology, May 2009, Vol. 47, No. 5 : Pages 380-383
Jump up ^ Hanefi Özbek, Ebubekir Ceylan, Mehmet Kara, Fevzi Özgökçe,
Mehmet Koyuncu (2004), Hypoglycemic effect of Rheum ribes roots in alloxan
induced diabetic and normal mice. Scand. J. Lab. Anim. Sci. No. 2. 2004. Vol.
31
Zeebad, Iran
Scientific classification
Kingdom: Plantae
(unranked): Angiosperms
(unranked): Eudicots
(unranked): Core
eudicots
Order: Caryophyllales
Family: Polygonaceae
Genus: Rheum
Species: R.
ribes
Binomial name
Rheum ribes
L.
/////////////
روبارب (نام علمی: Rheum rhabarbarum) نام یک گونه از سرده ریواس
است.
////////////////
راوند الحدائق (الاسم العلمي:Rheum rhabarbarum) هو نوع من النباتات يتبع
جنس الراوند من الفصيلة البطباطية[1] .
///////////////
به اردو ریوند چینی:
ریوند چینی
ایک ایشیائی پودا ۔ لمبی ٹہنی کی شکل میں
اگتا ہے ۔ ٹہنی کے سرے پر چوڑے چوڑے پتے ہوتے ہیں ۔ ٹہنیاں خوراک کے طور پر کھائی جاتی
ہیں اور جڑیں دواؤں خصوصاً جلاب میں استعمال ہوتی ہیں۔
/////////////
به ترکی آذری راوند:
Ravənd
Rheum rhabarbarum (lat. Rheum rhabarbarum) - qırxbuğumkimilər fəsiləsinin
rəvənd cinsinə aid bitki növü.
/////////////
به ترکی استانبولی راونت:
Ravent (Rheum rhabarbarum), kuzukulağıgiller (Polygonaceae)
familyasından, Rheum cinsinden, yaprak sapı etli, yaprak ayası süslü çok yıllık
otsu bitki. Türkçede Rheum ribes için kullanılan «ışgın» adı bazen ravent için
de kullanılmaktadır. Ravendin (Rheum rhabarbarum) yaprak sapı pişirilerek
yenirken, ışgının (Rheum ribes) çiçek sapı çiğ olarak yenmektedir.
Yaprakları toksik olmasına karşın, yaprak sapı (petiole) beslenme ve
tıpta kullanımı nedeniyle dünyanın pek çok yerinde yetiştirilmektedir.
Özellikle Batı Avrupa mutfaklarında ve Geleneksel Çin tıbbında kullanım alanı
bulmaktadır. Ravent Türkiye'de yetiştirilmemekte ve sınırlı çevrelerce
tanınmaktadır.
İçindekiler [göster]
Besin olarak kullanımı[değiştir | kaynağı değiştir]
Batı mutfağında kek, turta ve pastalarda kullanılır.
Tıbbi kullanımı[değiştir | kaynağı değiştir]
Halk tıbbında kullanımı[değiştir | kaynağı değiştir]
Halk tıbbında asırlardır müshil olarak kullanılır[1]. Geleneksel Çin ve
Arap tıbbında oldukça popülerdir[2][3].
Farmakolojik kullanımı ve etkinliği[değiştir | kaynağı değiştir]
Ravendin kök ve sapları emodin ve rein] gibi antrakinonlar açısından
oldukça zengindir.
Kökleri (Radix & Rhizoma Rhei) şeker düşürücü rhaponticin gibi
stilbenoid bileşikleri içerir[4]
Tıbbi sakıncaları[değiştir | kaynağı değiştir]
Ravent yaprakları zehirli bileşikler bakımından zengindir. nefrotoksik
olan oksalik asit bunların başında gelir.
Kaynaklar[değiştir | kaynağı değiştir]
^ Foster,
StevenYtugut & Yue, Chongxi (1992). Herbal emissaries: bringing Chinese
herbs to the West; a guide to gardening, herbal wisdom, and well-being.
Rochester, VT: Healing Arts Press. s. 135. ISBN 0-89281-349-0. Erişim tarihi:
2009-07-11.
^ Charles Perry,
trans. An Anonymous Andalusian Cookbook of the 13th Century
^ Oxford English
Dictionary s.n. rhubarb, n.
^ "Rhaponticin
from rhubarb rhizomes alleviates liver steatosis and improves blood glucose and
lipid profiles in KK/Ay diabetic mice." 2009
///////////////
Rhubarb (Rheum rhabarbarum) is a species of plant in the family
Polygonaceae. It is a herbaceous perennial growing from short, thick rhizomes.
It produces large leaves that are somewhat triangular, with long fleshy stalks
and small flowers grouped in large compound leafy greenish-white to rose-red
inflorescences.
In culinary use, fresh raw leaf stalks (petioles) are crisp (similar to
celery) with a strong, tart taste. Most commonly, the stalks are cooked with
sugar and used in pies and other desserts. A number of varieties have been
domesticated for human consumption, most of which are recognised as Rheum x
hybridum by the Royal Horticultural Society.
Rhubarb is usually considered a vegetable. In the United States,
however, a New York court decided in 1947 that, since it was used in the United
States as a fruit, it counted as a fruit for the purposes of regulations and duties.
A side effect was a reduction on imported rhubarb tariffs, as tariffs were
higher for vegetables than fruits.[1]
Rhubarb contains anthraquinones including rhein, and emodin and their
glycosides (e.g. glucorhein), which impart cathartic and laxative properties.
It is hence useful as a cathartic in case of constipation.[2]
Contents [show]
Cultivation[edit]
Rhubarb displayed for sale at a market in Leeds, England
Rhubarb is grown widely, and with greenhouse production it is available
throughout much of the year. Rhubarb grown in hothouses (heated greenhouses) is
called "hothouse rhubarb", and is typically made available at
consumer markets in early spring, before outdoor cultivated rhubarb is
available. Hothouse rhubarb is usually brighter red, more tender and
sweeter-tasting than outdoors rhubarb.[3] In temperate climates, rhubarb is one
of the first food plants harvested, usually in mid- to late spring (April/May
in the Northern Hemisphere, October/November in the Southern Hemisphere), and
the season for field-grown plants lasts until September. In the northwestern US
states of Oregon and Washington, there are typically two harvests, from late
April to May and from late June into July.[citation needed] Rhubarb is ready to
consume as soon as harvested, and freshly cut stalks are firm and glossy.
In the United Kingdom, the first rhubarb of the year is harvested by
candlelight in forcing sheds where all other light is excluded – a practice
that produces a sweeter, more tender stalk.[4] These sheds are dotted around
the noted "Rhubarb Triangle" of Wakefield, Leeds, and Morley.[5]
The advocate of organic gardening Lawrence D Hills lists his favorite
rhubarb varieties for flavor as Hawke's Champagne, Victoria, Timperley Early,
and Early Albert, also recommending Gaskin's Perpetual for having the lowest
level of oxalic acid, allowing it to be harvested over a much longer period of
the growing season without developing excessive sourness.[6]
Because rhubarb is a seasonal plant, obtaining fresh rhubarb out of
season is difficult in colder climates, such as in the UK, Ireland, Russia,
etc. Rhubarb thrives in areas of direct sunlight and can successfully be
planted in containers if they are large enough to accommodate a season's growth.
Rhubarb damaged by severe cold should not be eaten, as it may be high in
oxalic acid, which migrates from the leaves and can cause illness.[7]
A bundle of organic, cultivated rhubarb
The color of rhubarb stalks can vary from the commonly associated
crimson red, through speckled light pink, to simply light green. Rhubarb stalks
are poetically described as "crimson stalks". The color results from
the presence of anthocyanins, and varies according to both rhubarb variety and
production technique. The color is not related to its suitability for
cooking:[8] The green-stalked rhubarb is more robust and has a higher yield,
but the red-coloured stalks are much more popular with consumers.[citation
needed]
Historical cultivation[edit]
Rhubarb root has been used for medical purposes by the Chinese for
thousands of years,[2] and appears in The Divine Farmer's Herb-Root Classic
which is thought to have been compiled about 2,700 years ago.[9] Though
Dioscurides' description of ρηον or ρά indicates that a medicinal root brought
to Greece from beyond the Bosphorus may have been rhubarb, commerce in the drug
did not become securely established until Islamic times. During Islamic times,
it was imported along the Silk Road, reaching Europe in the 14th century
through the ports of Aleppo and Smyrna, where it became known as "Turkish
rhubarb". Later, when the usual route lay through Russia, "Russian
rhubarb" became the familiar term.[10]
For centuries, the plant has grown wild along the banks of the River
Volga, for which the ancient Scythian hydronym was Rhā.[11] The cost of
transportation across Asia made rhubarb expensive in medieval Europe. It was
several times the price of other valuable herbs and spices such as cinnamon,
opium, and saffron. The merchant explorer Marco Polo therefore searched for the
place where the plant was grown and harvested, discovering that it was
cultivated in the mountains of Tangut province.[9] The value of rhubarb can be
seen in Ruy Gonzáles de Clavijo's report of his embassy in 1403–05 to Timur in
Samarkand: "The best of all merchandise coming to Samarkand was from
China: especially silks, satins, musk, rubies, diamonds, pearls, and
rhubarb..."[12]
The term "rhubarb" is a combination of the Ancient Greek rha
and barbarum; rha refers both to the plant and to the River Volga.[13] Rhubarb
first came to the United States in the 1820s, entering the country in Maine and
Massachusetts and moving westwards with the European American settlers.[14]
Uses[edit]
Strawberry-flavoured rhubarb, dried
Rhubarb is grown primarily for its fleshy stalks, technically known as
petioles. The use of rhubarb stems as food is a relatively recent innovation.
This usage was first recorded in 17th-century England after affordable sugar
became available to common people, and reached a peak between the 20th
century's two world wars.
Commonly, it is stewed with sugar or used in pies and desserts, but it
can also be put into savory dishes or pickled. Rhubarb can be dehydrated and
infused with fruit juice. In most cases, it is infused with strawberry juice to
mimic the popular strawberry rhubarb pie.
Rhubarb root produces a rich brown dye similar to walnut husks. It is
used in northern regions where walnut trees do not survive.
Food[edit]
This section needs additional citations for verification. Please help
improve this article by adding citations to reliable sources. Unsourced
material may be challenged and removed. (May 2014)
A homemade rhubarb pie
For cooking, the stalks are often cut into small pieces and stewed
(boiled in water) with added sugar, until soft. Little water is added, as
rhubarb stalks already contain a great deal of water. Rhubarb should be
processed and stored in containers which are unaffected by residual acid
content, such as glass or stainless steel. Spices such as cinnamon, nutmeg, and
ginger are sometimes added. Stewed rhubarb or rhubarb sauce, like applesauce,
is usually eaten cold. Pectin, or sugar with pectin, can be added to the
mixture to make jams.
A similar preparation, thickened with cornstarch or flour, is used as
filling for rhubarb pie, tarts, and crumbles, leading to the nickname "pie
plant", by which it is referred to in many 19th-century cookbooks,[15] as
well as by American author Laura Ingalls Wilder in her short novel The First
Four Years. The term "pie plant" is still used regionally in the
U.S.[citation needed]
In recent times rhubarb is often paired with strawberries to make
strawberry-rhubarb pie, though some rhubarb purists consider this "a
rather unhappy marriage".[15]
In former days, a common and affordable sweet for children in parts of
the United Kingdom and Sweden was a tender stick of rhubarb, dipped in sugar.
It is still eaten this way in western Finland, Norway, Iceland, and some other
parts of the world. In Chile, Chilean rhubarb, which is only very distantly
related, is sold on the street with salt or dried chili pepper, not sugar.
Rhubarb can be used to make a fruit wine. It is also used to make
compote.[16] Being a bit sour, it is very refreshing and can be drunk cold,
especially during the summer.
Medicine[edit]
In traditional Chinese medicine, rhubarb roots have been used as a
laxative for several millennia.[17] Rhubarb also appears in medieval Arabic and
European prescriptions.[18][19] It was one of the first Chinese medicines to be
imported to the West from China.[20]
A pigment found in rhubarb called parietin, has been identified from an
FDA database of 2,000 known suppressors of 6PGD, to have killed half the human
leukemia cells over two days in the laboratory. The pigment also slowed the
growth of other human cancer cells in mouse models. A more-potent derivative of
the parietin called S3 may even cut the growth of lung cancer cells implanted
in mice by two-thirds, over the course of 11 days.[21][22][23]
Chemistry[edit]
The roots and stems are rich in anthraquinones, such as emodin and
rhein.[2] These substances are cathartic and laxative, explaining the sporadic
use of rhubarb as a dieting aid. The anthraquinone compounds have been
separated from powdered rhubarb root for medicinal purposes.[17]
The rhizomes contain stilbenoid compounds (including rhaponticin), which
seem to lower blood glucose levels in diabetic mice.[24]
Rhubarb also contains the flavanol glucosides (+)-catechin-5-O-glucoside
and (−)-catechin-7-O-glucoside.[25]
Rhubarb contains carbon-based quinone molecules which are capable of
carrying an electrical charge. In 2014 a Harvard-based team of scientists
published results[26] describing the use of the quinone AQDS, almost identical
to a form found in rhubarb, in flow-batteries.[27]
Toxicity[edit]
Young rhubarb flowers
Rhubarb leaves contain poisonous substances, including oxalic acid,
which is a nephrotoxic and corrosive acid that is present in many plants.
Humans have been poisoned after ingesting the leaves, a particular problem
during World War I when the leaves were mistakenly recommended as a food source
in Britain.[28][29][30] The toxic rhubarb leaves have been used in flavoring
extracts, after the oxalic acid is removed by treatment with precipitated chalk.
The LD50 (median lethal dose) for pure oxalic acid in rats is about 375
mg/kg body weight,[31] or about 25 grams for a 65-kilogram (143 lb) human.
Other sources give a much higher oral LDLo (lowest published lethal dose) of
600 mg/kg.[32] While the oxalic acid content of rhubarb leaves can vary, a
typical value is about 0.5%,[33] so a rather unlikely 5 kg (for a 70 kg human)
of the extremely sour leaves would have to be consumed to reach the LD50 of
oxalic acid. Cooking the leaves with soda can make them more poisonous by
producing soluble oxalates.[34] However, the leaves are believed to also
contain an additional, unidentified toxin,[35] which might be an anthraquinone
glycoside (also known as senna glycosides).[36]
In the petioles (stalks), the proportion of oxalic acid is much lower,
only about 2–2.5% of the total acidity, which consists mostly of malic acid.[37]
Pests[edit]
The rhubarb curculio, Lixus concavus, is a weevil. Rhubarb is a host,
damage being visible mainly on the leaves and stalks, with gummosis, and oval
or circular feeding and/or egg-laying sites.[38]
Hungry wildlife may dig up and eat rhubarb roots in the spring, as
stored starches are turned to sugars for new foliage growth.
"Rhubarb
rhubarb"[edit]
Main article: Walla
In British theatre and early radio drama, the words "rhubarb
rhubarb" were repeated for the effect of unintelligible conversation in
the background.[39][40][41][42][43][44] This usage lent its title to the 1969
film Rhubarb and its 1980 remake Rhubarb Rhubarb.
References[edit]
Jump up ^ findlaw.com "NIX v. HEDDEN, 149 U.S. 304 (1893)
^ Jump up to: a b
c praful akolkar. "Pharmacognosy of Rhubarb". PharmaXChange.info.
Jump up ^ Rombauer, Irma S. Joy of Cooking Indianapolis/New York:1975
Bobbs-Merrill Co., Inc. Page 142
Jump up ^ McGee, Harold. On Food and Cooking: The Science and Lore of
the Kitchen. New York, NY: Scribner, 2004. p 367
Jump up ^ Wakefield Metropolitan District Council. "Rhubarb".
Retrieved 2006-03-12.
Jump up ^ Lawrence D Hills. Organic Gardening. Penguin 1997. page 145
Jump up ^ "Growing Rhubarb in the Home Garden". Ohio State
University Extension Fact Sheet. Retrieved June 4, 2013.
Jump up ^ "Rhubarb Varieties". Rhubarbinfo.com. 2004-09-01.
Retrieved 2010-03-05.
^ Jump up to: a b
John Uri Lloyd (1921). Origin and History of All the Pharmacopeial Vegetable
Drugs, Chemicals and Origin and History of All the Pharmacopeial Vegetable
Drugs, Chemicals and Preparations with Bibliography 1. ISBN 978-1-4086-8990-5.
Jump up ^ Eric Herbert Warmington, The Commerce Between the Roman Empire
and India (1974). p. 207f http://books.google.ca/books?id=u9w8AAAAIAAJ. Missing
or empty |title= (help)
Jump up ^ Warmington 1974.
Jump up ^ Quoted in Frances Wood, The Silk Road: two thousand years in
the heart of Asia, 2002:13f.
Jump up ^ McGee, Harold. On Food and Cooking: The Science and Lore of
the Kitchen. New York, NY: Scribner, 2004. p. 366
Jump up ^ Waters, Alice. Chez Panisse Fruit. New York, NY: Harper
Collins, 2002. p 278
^ Jump up to: a b
Bill Neal, "Biscuits, Spoonbread and Sweet Potato Pie", p. 308
(Chapel Hill, N.C.: University of North Carolina Press, 2003; originally
published in a different edition in 1990).
Jump up ^ Rhubarb Compote Recipe
http://www.epicurious.com/recipes/food/views/rhubarb-compote-234450
^ Jump up to: a b
Barceloux, Donald G (7 March 2012). Medical Toxicology of Natural Substances:
Foods, Fungi, Medicinal Herbs, Plants, and Venomous Animals. John Wiley &
Sons. p. 235. ISBN 978-1-118-38276-9. Retrieved 5 August 2013.
Jump up ^ Charles Perry, trans. An Anonymous Andalusian Cookbook of the
13th Century
Jump up ^ Oxford English Dictionary s.n. rhubarb, n.
Jump up ^ Rhubarb James Ford Bell Library University of Minnesota
(accessed January 12, 2015)
Jump up ^ "Cancer Growth Could be Slowed by Little-known Pigment in
Rhubarb". Laboratory Equipment. Retrieved 2015-10-24.
Jump up ^ "Orange lichens are source for potential anticancer
drug". news.emory.edu. 2015-10-21. Retrieved 2015-10-24.
Jump up ^ Basile, Adriana; Rigano, Daniela; Loppi, Stefano; Di Santi,
Annalisa; Nebbioso, Angela; Sorbo, Sergio; Conte, Barbara; Paoli, Luca; De
Ruberto, Francesca (2015-04-09). "Antiproliferative, Antibacterial and
Antifungal Activity of the Lichen Xanthoria parietina and Its Secondary
Metabolite Parietin". International Journal of Molecular Sciences 16 (4):
7861–7875. doi:10.3390/ijms16047861. ISSN 1422-0067. PMC 4425054. PMID 25860944.
Jump up ^ Chen J, et al. "Rhaponticin from rhubarb rhizomes
alleviates liver steatosis and improves blood glucose and lipid profiles in
KK/Ay diabetic mice.". nih.gov.
Jump up ^ Flavanol glucosides from rhubarb and Rhaphiolepis umbellata.
Gen-Ichiro Nonaka, Emiko Ezakia, Katsuya Hayashia and Itsuo Nishioka,
Phytochemistry, Volume 22, Issue 7, 1983, Pages 1659–1661,
doi:10.1016/0031-9422(83)80105-8
Jump up ^ "A metal-free organic-inorganic aqueous flow
battery". Nature 505 (7482): 195–198. 9 January 2014.
doi:10.1038/nature12909. PMID 24402280.
Jump up ^ Spross, Jeff. "How A New Rhubarb-Based Battery Could
Massively Increase Renewable Energy Use". Thinkprogress. Retrieved 5
December 2014.
Jump up ^ Robb, H. F. (1919). "Death from rhubarb leaves due to
oxalic acid poisoning". J. Am. Med. Assoc 73: 627–628.
Jump up ^ Cooper, M. R., Johnson, A. W. 1984. "Poisonous plants in
Britain and their effects on animals and man." Her Majesty's Stationery
Office, London, England.
Jump up ^ "the poison garden" on rhubarb
Jump up ^ "Rhubarb poisoning on rhubarbinfo.com".
Jump up ^ Safety Officer in Physical Chemistry (August 13, 2005).
"Safety (MSDS) data for oxalic acid dihydrate". Oxford University.
Retrieved December 30, 2009.
Jump up ^ GW Pucher, AJ Wakeman, HB Vickery. THE ORGANIC ACIDS OF
RHUBARB (RHEUM HYBRIDUM). III. THE BEHAVIOR OF THE ORGANIC ACIDS DURING CULTURE
OF EXCISED LEAVES Journal of Biological Chemistry, 1938
Jump up ^ Everist, Selwyn L., Poisonous Plants of Australia. Angus and
Robertson, Melbourne, 1974, p. 583
Jump up ^ "Rhubarb leaves poisoning". Medline Plus Medical
Encyclopedia.
Jump up ^ "Canadian Poisonous Plants Information System".
Cbif.gc.ca. 2009-09-01. Retrieved 2010-03-05.
Jump up ^ McGee, Harold. On Food and Cooking: The Science and Lore of
the Kitchen New York, NY: Scribner, 2004. p. 367
Jump up ^ "Extension & Public Outreach" (PDF). cornell.edu.
Jump up ^ 1981: Tony Harrison, The Rhubarbarians I in collection
Continuous: 50 sonnets from 'The School of Eloquence' . Rex Collings, London
(1981)
Jump up ^ 1983: Aleksandr Isayevich Solzhenitsyn, Victory Celebrations
Jump up ^ 1995: Sandra M. Gilbert, Susan Gubar, Masterpiece Theatre: An
Academic Melodrama
Jump up ^ 1992, John Matthias, Reading Old Friends: Essays, Reviews, and
Poems on Poetics, 1975-1990
Jump up ^ 1992, Brenda Murphy, Tennessee Williams and Elia Kazan: A
Collaboration in the Theatre
Jump up ^ 2002, Oliver Taplin, Greek Tragedy in Action
Scientific classification
Kingdom: Plantae
)unranked): Angiosperms
)unranked): Eudicots
)unranked): Core
eudicots
Order: Caryophyllales
Family: Polygonaceae
Genus: Rheum
Species: R.
rhabarbarum
Binomial name
Rheum rhabarbarum
L.
