۱۳۹۴ بهمن ۲۰, سه‌شنبه

خصی الکلب، بیونانی ارخیس [ارخس، ارخص نیز] الحی و المیت Anacamptis morio نوعی ارکیده...

خصی الکلب . [ خ ُ / خ ِ صِل ْ ک َ] (ع اِ مرکب ) بیونانی ارخیس [ارخس، ارخص نیز] نامند و آن بیخ گیاهی است مثل دو زیتون بهم چسبیده ، یکی ماده و بزرگ تر و دیگری نر و کوچکتر و غیرممتلی و سفیدلون و برگش شبیه ببرگ گندنا و ساقش بی برگ و تا نیم ذرع و گلش ریزه و با هم متصل بشکل سرو و بنفش و شبیه بگل اصابع. (از تحفه ٔ حکیم مؤمن ). الحی و المیت . (یادداشت مؤلف ).
//////////
خصی الکلب‌بیخی است مانند خصی الثعلب و آن دو نوع بود کوچک و بزرگ و مانند بلپوس بود بشکل و بزبان پارسی خسروشیرین نامند و آن زوجی بر فرق زوجی بود یکی فربه و یکی لاغر نوع بزرگ چون مرد بخورد و با زن جمع شود فرزند نرینه آورد و اگر نوع کوچک زن بخورد فرزند مادینه آورد و طبیعت وی گرم و تر بود در نوع بزرگ رطوبتی فضلی بود محلل ورمهای بلغمی بود و ریشهای پلید خورنده را نافع بود و قلاع و غله و ناصور را سود دهد و گویند چون تر بخورند باه را زیاده گرداند و چون خشک بخورند قطع شهوت بکند و جالینوس گوید اگر نوع بزرگ بخورند باه را زیادت کند و اگر نوع کوچک بخورند منع آن کند برخلاف یکدیگر و وی مسنحن شش و سینه بود و مصلح آن صمغ عربی و خشخاش سیاه بود
صاحب مخزن الادویه می‌نویسد: خصی الکلب را بیونانی ارخص نامند و آن دو نوع است نوعی شاخهای آن بقدر یک شبر و برگ آن منبسط بر روی زمین و یا قریب بدان و شبیه ببرگ زیتون و نرم‌تر و نازکتر و بلندتر از آن و گل آن بنفش و بیخ آن شبیه به بیخ بلبوس و بلندتر و باریکتر
حکیم مومن در تحفه می‌نویسد: بیونانی ارخس نامند و آن بیخ گیاهی است مثل دو زیتون بهم چسبیده یکی ماده و بزرگتر و ممتلی و دیگری نر و کوچکتر و غیر ممتلی و سفید لون و برگش شبیه ببرگ گندنا و ساقش بی‌برگ و تا نیم زرع و گلش ریزه و باهم متصل شبیه به سرو و بنفش و شبیه بگل اصابع صغیر و نقیر در فیروزکوه هر دو را مشاهده کرده ...
////////////////

Anacamptis morio

From Wikipedia, the free encyclopedia
Anacamptis morio
Orchis morio a.JPG
Scientific classification
Kingdom:Plantae
(unranked):Angiosperms
(unranked):Monocots
Order:Asparagales
Family:Orchidaceae
Subfamily:Orchidoideae
Tribe:Orchideae
Subtribe:Orchidinae
Genus:Anacamptis
Species:A. morio
Binomial name
Anacamptis morio
(L.R.M.Bateman, Pridgeon & M.W.Chase[1]
Synonyms[2]
  • Orchis morio L.
  • Herorchis morio (L.) D.Tyteca & E.Klein
Anacamptis morio ( Persian and Arabic:خصی الکلب، اُرخیس/اُرخِس/اُرخِص) , the green-winged orchid or green-veined orchid (synonym Orchis morio) is a flowering plant of the orchid family, Orchidaceae.
Green-winged orchid (A. morio) in bloom in meadow habitat
It is a native of western Eurasia, ranging from Europe to Iran. In the British Isles it is found in central-southern England, Wales and Ireland. It grows in grassy meadows, especially on limestone-rich soil, reaching a height of 40 cm.
It flowers from late April to June in the British Isles, and as early as February in other countries, such as France. The inflorescence is of various colours, mainly purple but ranging from white, through pink, to deep purple. From 5 to 25 helmet-shaped flowers grow in a loose, linear bunch at the top of the single stalk. The name morio is derived from the Greek word "moros" meaning "fool". This refers to the colorful, green striped flowers. A pair of lateral sepals with prominent green, occasionally purple veins extend laterally like "wings", giving the orchid its name. The broad, three lobed, lower petal is pale in the center with dark spots.
Leaves are lanceolate, or sometimes ovate, and grow in a rosette around the base of the plan, with some thinner leaves clasping the stem and sheathing almost up to the flowers. Leaves are green and unspotted.
It is similar in appearance to the early purple orchid, Orchis mascula, but has green stripes on the two lateral sepals, and lacks the spots or blotches of the Early Purple's leaves.

Contents

  [show

Subspecies[edit]

As of May 2014, the World Checklist of Selected Plant Families accepts six subspecies:[3]

British Isles[edit]

It is a protected species in Northern Ireland under the Wildlife (NI) Order of 1985.[4]
In 2001 Anacamptis morio was adopted as the logo for Priory Vale, the third and final instalment in Swindon's 'Northern Expansion' project. Due to a rapid decline in the species they are protected in certain cases, although still regarded as being quite common in the Swindon area, especially Clifford Meadow, a Site of Special Scientific Interest (SSSI) off Thamesdown Drive, Swindon.
Flower

References[edit]

  1. Jump up^ R. M. Bateman; A. M. Pridgeon; M. W. Chase (1997). "Phylogenetics of subtribe Orchidinae (Orchidoideae, Orchidaceae) based on nuclear its sequences. 2. Infrageneric relationships and reclassification to achieve monophyly of Orchis sensu stricto". Lindleyana12: 113–141.
  2. Jump up^ "Anacamptis morio"World Checklist of Selected Plant FamiliesRoyal Botanic Gardens, Kew. Retrieved 2014-05-17.
  3. Jump up^ morio "Search for Anacamptis morio" Check |url= value (help)World Checklist of Selected Plant FamiliesRoyal Botanic Gardens, Kew. Retrieved 2014-05-17.
  4. Jump up^ Orchis morio :: Flora of Northern Ireland web site

External links[edit]