[1] - دارشیشعان . (اِ مرکب ) درختی سطبر و خاردار و پوست آن به قرفه ماند.
لیکن از آن گنده تر و سرخ تر میشود. اگر قدری از آن سحق کنند و با سرکه بسرشند و بر
دندان نهند، درد را فرونشاند و قدری از چوب آن زنان بخود برگیرند، فرزندی که در شکم
مرده باشد، بیفتد. (برهان ). || سنبل هندی . دارشیعان هم گفته اند بحذف شین دوم .
(برهان ).
///////////
اشتلابوس . [ اِ ت ِ ] (معرب ، اِ) دارشیشعان
. بهندی کائیهل است . (الفاظالادویه ) . بیونانی درختی است سطبر و خارناک ، پوست آن
مانند قرفه سرخ و ضخیم می باشد،وسواس سودایی را نافع است و ضماد آن با سرکه درد دندان
را تخفیف دهد و بعبارت دیگر آنرا دارشیشعان گویند و بجای بای ابجد یای حطی بنظر آمده
است . (برهان ). نام درختی است خاردار که پوست آن از دواهای نافع است و نام دیگر درخت
مذکور دارشیشعان است . لفظ مذکور درترجمه ٔ طب یونانی به عربی معرب شد. (فرهنگ نظام
).
//////////////
دارشیشعان. قندول خوانند و بزبان بربری آزوری و به
لفظی دیگر اشتلابوس و آن درختی سطبر خارناک است و در پوست وی حراقتی و در گل وی حدتی
و در چوب وی عفوصتی بود و بعضی گویند بیخ سنبل هندی است و گویند چوب سنبل رومی است
و این خلاف است آنچه محقق است پوست وی مانند قرفه بود اما به سطبری بسیار از وی سطبرتر
بود و سرخ‌تر مانند خون و بهترین آن بود که گران‌وزن بود آنچه بسرخی زند چون پوستش
باز کنی به لون خون بود و خوشبوی و سطبر و در طعم وی اندک تلخی باشد و نوعی از دارشیشعان
بود که املس باشد و تابان و بغایت تلخ بود و سفیدرنگ بود و بوی نداشته باشد و طبیعت
وی گرم است در اول و خشک است در دوم و گویند سرد است محلل ریاح بود و مصلح عفونت و
قطع خون بکند و شکم ببندد چون طبیخ وی بیاشامند و چون بشراب بپزند و بدان مضمضه کنند
قلاع را زایل کند و ریش بد که در دهن باشد و دندان را نگاه دارد و استرخای عصب را بغایت
نافع بود و اگر در ادویه فرزجه کنند بچه بیندازد و عسر البول را سودمند بود و رطوبات
غلیظ را نشف کند و مقدار مستعمل از وی یک درم بود تا دو درم و سودمند بود جهت نفخ معده
و چون سحق کنند و بروغن خیری بسرشند و در گوش چکانند کرم گوش بکشد و چون سحق کرده بسرکه
بر دندان نهند درد ساکن کند جالینوس گوید عفونات و نزولات و وسواس سوداوی را بغایت
نافع بود و معده را پاک گرداند و اسحق گوید مضر بود بجگر و مصلح وی به دوقو بود و صاحب
تقویم گوید مجفف اعصاب بود و مصلح آن صمغ عربی و کثیرا بود و بدل آن دیسقوریدوس گوید
در سودمندی استرخای عصب بوزن آن اسارون و چهار دانک آن زراوند و نیم وزن آن درونج بود
و شاپور گوید بدل آن کزنارک بود
صاحب مخزن الادویه می‌نویسد: دارشیشعان
اسم فارسی است و آن را قندول و عود البرق نامند و خوشبوتر از عود بود و بهندی آن را
کای‌پهل گویند.
لاتینMYRICAE
SAPIDAE CORTEX
///////////////
دارشیشعان، دارشیعان، به
لاتین: Calycoctom spinosa
آن را قندول و عودالبرق نامند؛ پوست سطبری
است مانند سلیخه مایل به سرخی و بعضی سرخ و خوش‌بو با حرافتی(تیزی و تندی) و عفوصتی(تند
مزگی با گرفتگی دهان) و درخت آن خاردار و کوتاه و چوب آن با حرافت و گل آن زرد و خوش‌بو
و تند.
طبیعت آن گرم در اول و خشک در دوم با قوت
بارده و قابضه و گویند گرم و خشک در دوم و بعضی سرد دانسته‌اند و قوت آن تا مدتی می‌ماند
خواص:حل کننده و قابض و از آبریزش جلوگیری
به عمل می آورد و دافع سر درد و وسواس سوداوی و حل کننده نفخ و خشک کننده رطوبت ها
ی غلیظ و مقوی اعضاء بدن و رافع بی حسی آن ها و باز کننده گرفتگی های مجاری و معالج
بواسیر و خارج کننده جنین است و در ترکیب با سایر داروهای مناسب برای زخم های رطوبی
کهنه و تب و بواسیر و درد معده سرد و حفظ صحت دندان ها و رافع زخم های چرکی دهان و
مسکن درد دندان و برای پیوره لثه ها و درد گوش و خونریزی بدن نافع است. نقص اخلاط و
سستی اعصاب و بند آمدن اسهال و کمی ادرار و زخم های عفونی و زخم تر اطفال را معالجه
و وضع حمل زنان را تسهیل می کند. روغن شکوفه آن که به نام دهن القندول شهرت دارد برای
تقویت فم المعده مؤثر المعده است. مالیدن آن برای فلج و امراض دماغی و عصبی و باز کردن
مجاری دماغی و تقویت پرده های آن نافع است
منبع
مخزن الادویه، تألیف مرحوم سید محمد حسین
عقیلی علوی خراسانی شیرازی
/////////////
قندول شوكي[عدل]
اضغط هنا للاطلاع على كيفية قراءة التصنيف
القندول الشوكي
Calycotome spinosa.jpg
نباتات القندول الشوكي وقت الإزهار
Calicotome spinosa (flowers).jpg
نورة القندول الشعري
التصنيف العلمي
النطاق: حقيقيات النوى
المملكة: النباتات
الشعبة: البذريات
الشعيبة: مستورات البذور
الصف: ثنائيات
الفلقة
الرتبة: الفوليات
الفصيلة: البقولية
الأسرة: الفولية Faboideae
القبيلة: Genisteae
الجنس: القندول Calicotome
النوع: الشوكي spinosa
الاسم العلمي
Calicotomespinosa
(لينيوس) لينك (L.) Link، 1822
Calicotome spinosa
القندول الشوكي أو الدَارَشِيشِغَان[1]
(باللاتينية: Calicotome spinosa)
نوع نباتي يتبع جنس القندول من الفصيلة البقولية.
الموئل والانتشار[عدل]
موطن هذا النبات غرب حوض البحر الأبيض المتوسط
من المغرب العربي إلى إسبانيا وفرنسا وإيطاليا.[2]
مرادفات للاسم العلمي[عدل]
(باللاتينية: Spartium
spinosum L.)
(باللاتينية: Calicotome
fontanesii Rothm.)
المصادر[عدل]
^ تفسير كتاب دياسقوريدوس في الأدوية المفردة
– ابن البيطار المالقي
^ قاعدة البيانات الأوروبية-المتوسطية للنباتات.خريطة
انتشارالقندول الشوكي (بالإنكليزية). تاريخ الولوج 23 أيلول 2012.
//////////
قندول . [ ق َ] (معرب ، اِ) درختی است در
شام و به فارسی دار شیشعان است . شکوفه او
را روغنی است غریب الافعال . (منتهی الارب ). درختی است خاردار که آن را دار شیشعان
نامند. یکی آن قندوله است . (اقرب الموارد) (ناظم الاطباء).به کسر اول به لغت رومی
دارشیشعان است و آن درختی است خارناک . (برهان ) (آنندراج ) . رجوع به دارشیشعان و
فهرست مخزن الادویة شود.
/////////////
عودالبرق . [ دُل ْ ب َ ] (ع اِ مرکب )
درختچه ٔ دارشیشعان ، و شیشعان است . (از تحفه ٔ حکیم مؤمن ) (از مخزن الادویة) (از
فرهنگ فارسی معین ). و گویند چون برق افتد چوب این درختچه خوشبوی شود. رجوع به دارشیشعان
و شیشعان و قندول شود.
//////////
Calicotome spinosa (known as thorny broom or spiny broom) is a very
spiny, densely branched shrub of the legume family Fabaceae which can reach up
to three metres in height. It grows in the Western Mediterranean region on
sunny slopes and dry, rocky ground. It is found in Spain, France, Italy,
Croatia and Algeria and has been introduced to New Zealand. From March to June
it produces bright yellow flowers which are borne singly or in small clusters.
The seed-pods are 30mm long and are almost hairless, unlike those of the
similar species Calicotome villosa.
References[edit]
David Burnie (1995) Wild Flowers of the Mediterranean. ISBN
0-7513-2761-1
Oleg Polunin & B. E. Smythies (1973) Flowers of South-West Europe:a
field guide. ISBN 0-19-217625-0
T. G. Tutin et al. (1968) Flora Europaea, Volume 2. ISBN 0-521-06662-X
Scientific classification
Kingdom: Plantae
)unranked): Angiosperms
)unranked): Eudicots
)unranked): Rosids
Order: Fabales
Family: Fabaceae
Genus: Calicotome
Species: C.
spinosa
Binomial name
Calicotome spinosa
(L.) Link
