خولان . [ خ َ وَ ] (ع اِ) درختی است که حضض عصاره ٔ آن است . (از تاج العروس ) (از لسان العرب ). درختی است خاردار به ارتفاع سه ذراع یا بیشتر و میوه ای چون فلفل دارد و پوست آن زرد و در اراضی یافت میشود. و عصاره ٔ آن قسمتی از فیلزهرج باشد. (یادداشت مؤلف ). || نام دوائی است که آنرا بعربی حضض خوانند و بهترین او آن است که از مکه آورند و آن عصاره ٔ گیاهی است . (آنندراج ).
- کحل الخولان ؛ عصاره ٔ حضض . (منتهی الارب ).
///////////
فیلزهرج . [ زَ رَ ] (معرب ، اِ مرکب ) دیوخار. (از فرهنگ فارسی معین ). درخت حضض است . (ذخیره ٔ خوارزمشاهی ). و ثمره ٔ او مثل فلفل است ، و آن قسمی از لوف الکبیر است که حضض هندی عصاره ٔ او و قاتل فیل است . (از حکیم مؤمن ). و آن سه صنف باشد، یکی همان حضض است که از زرشک سازند و دومی عصاره ٔ خولان است و سومی دوایی است که از بول شتر گیرند. (یادداشت مؤلف از مفاتیح ). پیداست که تنها ماده ٔ گیاهی نیست . این سم را از مواد مختلفی میساخته اند و چنانکه در ترجمه ٔ صیدنه ٔ ابوریحان منقول است موارد استفاده ٔ مثبت طبی نیز داشته است : شوینده است مر اعضا را و در وی اندکی قبض باشدو ریش دهان و آماسهای آن را مفید است و رفتن ریم ازگوش بازدارد و موی را تقویت کند و درد چشم را ببرد و داغها و سپیدی و سیاهی که در اندام پدید آید ببرد... (ترجمه ٔ صیدنه ). فیل زهره . رجوع به فیل زهره شود.
///////////
دیوخار. [ وْ ] (اِ مرکب ) لوقیون . عوسج . عرقد. حضض . فیل زهرج . (یادداشت مؤلف ). درختی پرخار و آن را سفید خار و خفچه گویند و بعربی عوسج خوانند. (برهان ). درختی است پرخارو آن را سفیدخار و خفچه گویند و بعربی شجرةالجن خوانند و در اختیارات شجرةاﷲ نوشته و بعضی گویند درختی است مانند درخت کاج و شیره دارد که علاج لقوه کند. (آنندراج ). سه گونه از این جنس در ایران هست گرگه تیغ،کام تیغ و آسه . (یادداشت مؤلف ). بوته ای از نوع لوکیوم که در نواحی خشک میروید. (دایرة المعارف فارسی ).گیاهی است از تیره ٔ بادنجانیان جزو دسته ٔ شابیزک ها،دارای برگهای کامل . گلهایش برنگهای سفید و بنفش کم رنگ و قرمز و صورتی و زرد دیده میشود. در حدود هفتاد گونه از این گیاه شناخته شده که همگی در نواحی معتدل و گرم میرویند. رجوع به گیاهشناسی ثابتی ص 182 شود. || سرو و صنوبر. (ناظم الاطباء) . || (ص مرکب ) مردم دیوانه و مصروع . (از آنندراج ).
///////////
فیلزهرج . [ زَ رَ ] (معرب ، اِ مرکب ) دیوخار. (از فرهنگ فارسی معین ). درخت حضض است . (ذخیره ٔ خوارزمشاهی ). و ثمره ٔ او مثل فلفل است ، و آن قسمی از لوف الکبیر است که حضض هندی عصاره ٔ او و قاتل فیل است . (از حکیم مؤمن ). و آن سه صنف باشد، یکی همان حضض است که از زرشک سازند و دومی عصاره ٔ خولان است و سومی دوایی است که از بول شتر گیرند. (یادداشت مؤلف از مفاتیح ). پیداست که تنها ماده ٔ گیاهی نیست . این سم را از مواد مختلفی میساخته اند و چنانکه در ترجمه ٔ صیدنه ٔ ابوریحان منقول است موارد استفاده ٔ مثبت طبی نیز داشته است : شوینده است مر اعضا را و در وی اندکی قبض باشدو ریش دهان و آماسهای آن را مفید است و رفتن ریم ازگوش بازدارد و موی را تقویت کند و درد چشم را ببرد و داغها و سپیدی و سیاهی که در اندام پدید آید ببرد... (ترجمه ٔ صیدنه ). فیل زهره . رجوع به فیل زهره شود.
- کحل الخولان ؛ عصاره ٔ حضض . (منتهی الارب ).
///////////
فیلزهرج . [ زَ رَ ] (معرب ، اِ مرکب ) دیوخار. (از فرهنگ فارسی معین ). درخت حضض است . (ذخیره ٔ خوارزمشاهی ). و ثمره ٔ او مثل فلفل است ، و آن قسمی از لوف الکبیر است که حضض هندی عصاره ٔ او و قاتل فیل است . (از حکیم مؤمن ). و آن سه صنف باشد، یکی همان حضض است که از زرشک سازند و دومی عصاره ٔ خولان است و سومی دوایی است که از بول شتر گیرند. (یادداشت مؤلف از مفاتیح ). پیداست که تنها ماده ٔ گیاهی نیست . این سم را از مواد مختلفی میساخته اند و چنانکه در ترجمه ٔ صیدنه ٔ ابوریحان منقول است موارد استفاده ٔ مثبت طبی نیز داشته است : شوینده است مر اعضا را و در وی اندکی قبض باشدو ریش دهان و آماسهای آن را مفید است و رفتن ریم ازگوش بازدارد و موی را تقویت کند و درد چشم را ببرد و داغها و سپیدی و سیاهی که در اندام پدید آید ببرد... (ترجمه ٔ صیدنه ). فیل زهره . رجوع به فیل زهره شود.
///////////
دیوخار. [ وْ ] (اِ مرکب ) لوقیون . عوسج . عرقد. حضض . فیل زهرج . (یادداشت مؤلف ). درختی پرخار و آن را سفید خار و خفچه گویند و بعربی عوسج خوانند. (برهان ). درختی است پرخارو آن را سفیدخار و خفچه گویند و بعربی شجرةالجن خوانند و در اختیارات شجرةاﷲ نوشته و بعضی گویند درختی است مانند درخت کاج و شیره دارد که علاج لقوه کند. (آنندراج ). سه گونه از این جنس در ایران هست گرگه تیغ،کام تیغ و آسه . (یادداشت مؤلف ). بوته ای از نوع لوکیوم که در نواحی خشک میروید. (دایرة المعارف فارسی ).گیاهی است از تیره ٔ بادنجانیان جزو دسته ٔ شابیزک ها،دارای برگهای کامل . گلهایش برنگهای سفید و بنفش کم رنگ و قرمز و صورتی و زرد دیده میشود. در حدود هفتاد گونه از این گیاه شناخته شده که همگی در نواحی معتدل و گرم میرویند. رجوع به گیاهشناسی ثابتی ص 182 شود. || سرو و صنوبر. (ناظم الاطباء) . || (ص مرکب ) مردم دیوانه و مصروع . (از آنندراج ).
///////////
فیلزهرج . [ زَ رَ ] (معرب ، اِ مرکب ) دیوخار. (از فرهنگ فارسی معین ). درخت حضض است . (ذخیره ٔ خوارزمشاهی ). و ثمره ٔ او مثل فلفل است ، و آن قسمی از لوف الکبیر است که حضض هندی عصاره ٔ او و قاتل فیل است . (از حکیم مؤمن ). و آن سه صنف باشد، یکی همان حضض است که از زرشک سازند و دومی عصاره ٔ خولان است و سومی دوایی است که از بول شتر گیرند. (یادداشت مؤلف از مفاتیح ). پیداست که تنها ماده ٔ گیاهی نیست . این سم را از مواد مختلفی میساخته اند و چنانکه در ترجمه ٔ صیدنه ٔ ابوریحان منقول است موارد استفاده ٔ مثبت طبی نیز داشته است : شوینده است مر اعضا را و در وی اندکی قبض باشدو ریش دهان و آماسهای آن را مفید است و رفتن ریم ازگوش بازدارد و موی را تقویت کند و درد چشم را ببرد و داغها و سپیدی و سیاهی که در اندام پدید آید ببرد... (ترجمه ٔ صیدنه ). فیل زهره . رجوع به فیل زهره شود.
Buckthorn
SCIENTIFIC NAME:
(Rhamnus frangula L. )
Native to Europe, northern Africa, western Asia, Ireland, Scandinavia, and is now found in eastern North America. A deciduous shrub, though many think it a tree, it can grow as tall as 25 feet. Prefers wet soil it can be found growing in hedges, thickets, at edges of woods and bogs. The bark is dark blackish-brown, with bright lemon-yellow inner bark exposed if cut. The flowers are small, star-shaped with five greenish-white acute triangular petals, that grow in clusters. The leaves are a light olive green in color, they are ovate and arranged alternately on the stems. The fruit is a small black berry around 6 to 10 mm in diameter, ripening from green to red to dark purple or black by fall. The seeds containing two or three pale brown 5 mm seeds.
Common Names:
Alder buckthorn, Alder dogwood, Arrow-wood, Black alder dogwood, Black alder tree, Black dogwood, European black alder, European buckthorn, Persian berries, Common buckthorn, Purging buckthorn, Waythorn
Uses:
The bark is used as a laxative due to its 3 to 7% anthraquinone content. Bark must be dried for at least 1 year before using. The bark yields a yellow dye, unripe berries furnish a green dye and dark berries produce a purple dye.
Applications:
Decoction:
use 1 tsp. bark with 1/2 cup cold water. Bring to a boil. Drink before going to bed. Use no more than 1/2 oz. of bark per day.
Extracts:
THIS IS A COLD EXTRACT: use 1 tsp. bark with 1/2 cup cold water. Let stand for 12 hours. Drink in the evening.
Warnings:
Fresh bark and unripe fruit can cause symptoms of poisoning.
With any herb, there is the risk of an allergic reaction. Small children and pregnant women should use additional caution when considering the use of herbal remedies.
